Gà Hồ đã không còn xa lạ với người tiêu dùng trong cả nước. Gà Hồ có thân hình to lớn, thịt chắc, thơm, ngọt, da giòn. Gà Hồ nuôi lâu lớn, sinh sản kém nhưng giá trị kinh tế cao nên một số hộ dân vẫn nuôi để duy trì nguồn gen quý.
Cùng với đặc điểm chung của các giống vật nuôi nội địa, gà Hồ có một số đặc tính quý như thích nghi tốt với điều kiện khí hậu Việt Nam, ít bệnh tật, trọng lượng trưởng thành cao và chất lượng thịt thơm ngon. Tuy nhiên trong những năm vừa qua, số lượng gà Hồ khá hạn chế, thậm chí có những năm rơi vào tình trạng nguy hiểm cần bảo tồn. Nguyên nhân sâu xa của vấn đề trên là do thời gian thành thục về tính của gà Hồ dài và khả năng sinh sản, ấp nở thấp.
Theo số liệu của NCS Nguyễn Văn Duy tỷ lệ (2013) số trứng/mái/năm thấp (50,4 quả), đặc biệt, tỷ lệ trứng có phôi thấp (73,8%). Một trong những biện pháp tốt nhất nhằm cải thiện tỷ lệ thụ tinh là sử dụng phương pháp thụ tinh nhân tạo. Phương pháp này khắc phục được nhược điểm của gà Hồ chân to, lông đuôi ngắn, trọng lượng cơ thể cao nên đạp mái kém, tỉ lệ trứng có phôi từ phối giống tự nhiên thấp.
Hiện nay người dân ở thị trấn Hồ đã và đang nuôi gà hồ với phương pháp mới giúp tinh trùng của gà trống có chất lượng tốt sau đó thực hiện thụ tinh nhân tạo và ấp trứng bằng máy giúp tỷ lệ trứng có sống và ấp nở cao hơn tự nhiên nhiều lần.
Phương pháp này được thực hiện cẩn thận từ bước chăm sóc gà bố mẹ cho đến bước bảo quản và ấp trứng.
Gà trống được nuôi nhốt riêng trên nền rải trấu, ngày ăn 2 lần, thức ăn là cám phối trộn hỗn hợp với ngô, cám gạo, rau chuối… theo tỉ lệ thích hợp. Các chế độ vệ sinh và vacxin được kiểm soát định kỳ.
Huấn luyện lấy tinh vào các buổi chiều từ 14-16 giờ, cách ly với gà mái ít nhất 3 ngày trước khi khai thác tinh dùng cho thụ tinh nhân tạo. Trước khi lấy tinh khoảng 3 tiếng cần dừng cho ăn uống để đảm bảo tinh không bị nhiễm phân, cắt lông vũ và vệ sinh vùng hậu môn, chuẩn bị sẵn ống eppendofit để hứng tinh bởi thời gian matxa để gà trống có phản xạ xuất tinh tương đối ngắn.
Hình minh họa: mát xa cho gà để lấy tinh
Trung bình mỗi lần khai thác, thể tích tinh gà Hồ thu được 0,63ml (dao động từ 0,2- 1,2ml) tương đương với một số kết quả nghiên cứu khác. Nồng độ tinh trùng của gà Hồ thu được 950,6 triệu tinh trùng/ml, hoạt lực tinh là 57,5% tương đương với kết quả trên gà Ri. Độ PH của tinh dịch gà Hồ là 7,2, màu sắc tinh dịch thu được trung bình 2,3, như vậy màu này ở mức giữa trắng đục và trắng sữa. Nhìn chung kết quả màu sức tinh dịch gà Hồ tốt, kết quả trung bình về mức hoạt động của tinh trùng là mạnh tạo sóng tinh trùng chậm và vừa.
Nghiên cứu cũng cho thấy, chất lượng tinh dịch gà Hồ nếu được khai thác theo chế độ cách nhật sẽ cao hơn chế độ khai thác hàng ngày, cần huấn luyện lấy tinh ít nhất là 10 ngày. Hoạt lực tăng từ 53,67% (khai thác liên tục) lên 65,17% (khai thác cách nhật), ngoại trừ chỉ tiêu thể tích tinh dịch.
Nếu tinh dịch sau khi khai thác xong được để trong môi trường bảo quản lạnh 4 – 10ºC hoạt lực tinh trùng sẽ cao hơn (P<0,05), và đặc biệt sẽ lâu chết hơn nếu để ở môi trường nhiệt độ thường. Kết quả so sánh hoạt lực tinh trùng giữa pha loãng và không pha loãng chưa thấy sự sai khác có ý nghĩa thống kê nhưng kết quả khi được pha loãng thì có xu hướng cao hơn nếu để tinh nguyên.
Nghiên cứu này có ý nghĩa rất lớn trong việc giải quyết vấn đề thụ tinh nhân tạo ở gà Hồ, nâng cao chất lượng tinh dịch để cho ra những con giống khỏe mạnh, năng suất cao, thuận lợi hơn trong quá trình chăn nuôi.
Bài viết liên quan
